Zdobycie Pasty 20 sierpnia 1944 roku.

Historia walk o Pastę - było to jedno z największych zwycięstw powstańców w czasie PW 44. Filmik zrealizowany przez program Jedynkę Polskie Radio w ramach obchodów 76 rocznicy powstania warszawskiego. Przewodnik dr Dariusz Zielonka rozmawia z redaktorem Patrykiem Michalskim o zdobyciu Pasty 20 sierpnia 1944 roku.

W Śródmieściu, w nocy z 19 na 20 sierpnia, oddziały powstańcze pod dowództwem rtm. Henryka Roycewicza „Leliwy” przystępują do natarcia na potężny, ośmiopiętrowy gmach Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej, tzw. PAST-y, przy ul. Zielnej 37/39. W akcji uczestniczą m.in. oddziały z IX zgrupowania rtm. „Leliwy”, pluton szturmowy z kompanii „Koszta”, dwa patrole saperów, kobiecy patrol minerski, dwa patrole miotaczy płomieni, specjalna ekipa straży ogniowej. Dotychczasowe próby zdobycia PAST-y załamywały się, ze znacznymi stratami własnymi, wobec przewagi ogniowej Niemców, zamkniętych w ufortyfikowanym gmachu. Po kilkunastu godzinach ciężkiej walki Powstańcy zdobywają gmach PAST-y, likwidując w ten sposób uciążliwy punkt ostrzału. Straty wroga wynoszą 38 zabitych. Do niewoli dostaje się 121 Niemców z różnych formacji, w tym wielu rannych i poparzonych. Straty powstańcze wynoszą nie mniej niż 17 zabitych.

In Śródmieście, on the night of August 19-20, insurgent units under the command of Capt. Henryk Roycewicz's "Leliwy" attack on the huge, eight-story building of Polska Akcyjna Spółka Telefoniczna, the so-called PAST-y, at ul. Zielna 37/39. The action is attended, among others, by troops from the IX grouping rtm. "Leliwy", an assault platoon from the "Koszta" company, two sapper patrols, a women's mine patrol, two flame thrower patrols, a special fire brigade team. The previous attempts to capture PAST collapsed, with considerable losses, due to the fire advantage of the Germans, locked in a fortified building. After several hours of hard fighting, the insurgents capture the PAST building, thus eliminating the burdensome firing point. The enemy's losses are 38 killed. 121 Germans from various formations are taken prisoner, including many wounded and burned. Insurgent losses amount to no less than 17 dead.

In Śródmieście haben in der Nacht vom 19. auf den 20. August aufständische Truppen unter dem Kommando von Capt. Henryk Roycewiczs „Leliwy“-Angriff auf das riesige achtstöckige Gebäude der Polska Akcyjna Spółka Telefoniczna, der sog PAST-y, in der ul. Zielna 37/39. An der Aktion nehmen unter anderem teil Truppen der IX. Gruppierung rtm. "Leliwy", ein Angriffszug der Kompanie "Koszta", zwei Pionierstreifen, ein Frauenminenstreifen, zwei Flammenwerferstreifen, ein spezielles Feuerwehrteam. Die bisherigen Versuche, PAST zu erobern, scheiterten mit erheblichen Verlusten am Feuervorteil der Deutschen, die in einem befestigten Gebäude eingeschlossen waren. Nach mehreren Stunden harter Kämpfe erobern die Aufständischen das PAST-Gebäude und beseitigen damit den lästigen Schusspunkt. Die Feindverluste betragen 38 Tote. 121 Deutsche aus verschiedenen Verbänden werden gefangen genommen, darunter viele Verwundete und Verbrannte. Die Verluste der Aufständischen belaufen sich auf nicht weniger als 17 Tote.